OSMANLI CİHAN DEVLETİ'NDE MEBUS
(MİLLETVEKİLİ) OLMA KRİTERLERİ
TRABZON - İnşaat Mühendisi Burhan GÜNER; Osmanlı
Cihan Devleti Meclis-i Mebusan'da Konya Milletvekili Mehmet Zeynelabidin
Efendi'den derlediği Osmanlı Devleti'nde Milletvekili Olma Kriterleri:
"Birincisi: Milletvekili
adayı, aday olacağı şehirde uzun süreli oturmuş, yaşamış olmalı, halkın
mizacını iyi bilmeli. Bir şehirde oturmamış veya çıkıp gideli uzun zaman olmuş
adamların bir kere iyi olup olmadığı bilinemez.
İkincisi: Şehre yarayacak her türlü kanunu
ve o şehir halkının saadetini icap edecek şeyleri düşünüp beğenmeye ve böyle
bir arayan toplamaya muktedir olmalıdır.
Üçüncüsü: Devletin şan ve şerefini
düşünmeyecek kadar cahil olmamakla birlikte, sefih de olmamalıdır. Çünkü kendi
malı kendine teslim edilemeyen sefih bir adama bu gibi vazife verilemez.
Dördüncüsü: Hükümetin
kanunsuz ve haksız işlerini yüzüne beraber söylemek hususunda kimseden korkup
çekinmez ve ölmekten bile kaçınmaz, dünya için kimseye müdane etmez olmalıdır.
Beşincisi: Parayı görünce her şeye boyun
eğecek kadar bağrı yufkalardan ve parayı çok sevenlerden olmamalıdır. Yoksa
milletin menfaati zayii olmak ihtimali ziyadeleşir ve memleketi açık açık
uçuruma sürekler.
Altıncısı: Memuriyetini muhafaza etmek ve
başka bir menfaatini korumak için şuna buna yüzsuyu dökmüş (ağlamış), kendisine
haksızlık edenlere göz kırpmış, kendisi haksızlık etmiş olmamalıdır.
Yedincisi: Rüşvet almış, para ile onun bunun
hakkını satmış, mahvetmişlerden de olmamalıdır.
Sekizincisi: Halk içerisinde zulmü,
işkencesi olanlardan olmamalıdır.
Dokuzuncusu: İki sözlü,
ikiyüzlü adamlar da milletvekili olamaz.
Onuncusu: Şunun bunun ayıbını arayan, daima
iki kişi arasındaki gizli sırları anlamaya çalışan, hiç yoktan tertip
türetenler de aday gösterilmemelidir.
Onbirincisi: Milletvekilliği
bittikten sonra kendini idare edecek bir işi veya zenginliği olmayanlar da aday
gösterilmemeli. Çünkü bu özellikleri olmayan kişiler hükümetin ayıbını örtüp
boyun eğmeye mecbur kalırlar."
(Kaynak: Bu yazıyı; Konya Yusuf Ağa
Kütüphanesi kataloğunda 9521/2 sayıyla kayıtlı 'İslamiyet ve Meşrutiyet' isimli eserde bulmak mümkün.)
Derleyen:
İnşaat Mühendisi Burhan GÜNER
29.04.2018
Yorumlar
Yorum Gönder